27, మార్చి 2024, బుధవారం

కాపలాదారుల పాటలు - గూండ్ల వెంకటనారాయణ

The Songs of Sentinels - Goondla Venkatanarayana's poetry collection 


మధ్య పుస్తకాలు చదువుతున్నప్పుడు ఆ పుస్తకం ఏ అవసరార్థం రాయబడింది? రాసిన వ్యక్తి ఆ రచనని దేనికి సంకేతంగా, సూచనగా వ్రాశాడు? అతను వర్ణిస్తున్న వస్తువు తాలూకా సిద్దాంతం ఎలాంటిది? అతను పునరావృతం చేస్తున్న విషయాలు, పదాలు ప్రజానీకానికి ఎలాంటి వివరణలు ఇస్తున్నాయి? అన్న విషయాలను ఓకింత ఆలోచనాత్మకంగా చూస్తున్నాను. Recent గా చదివిన అమెరికన్ రచయిత Cormac McCarthy - the Border trilogy లో Vaqueros(Cowboys) మధ్య పారే రక్తపాతం (Blood-oath), హింసాత్మక ధోరణి (Violence )- దోపిడీ గురించి అతను అదను అనుకున్న ప్రతీ విషయంలో జొప్పించి పాఠకులను attentiveగా నిలుపుతాడు. ఉదా: blood coloured- bar light, blood coloured- sunlight… ఇలాగే “కాపలాదారుల పాటలు” పేరుతో కవిత్వంలో రాత్రిని, చీకటిని, పాటని,పొద్దుపొడుపుని, అడవిని, వెన్నెలని, వానని ఇలా ఎన్నో విప్లవాత్మక ప్రతీకలను వాడి అన్నలపట్ల, తన మనుషులపట్ల, అన్నలని కనిపెంచిన పల్లెలు, అడవులుపట్ల ప్రేమని వ్యక్తపరుచుకుంటున్నాడు గూండ్ల వెంకటనారాయణ. 


నిజానికి నాకు అన్నలు తెలియదు. వాళ్ళ గురించి విన్న కథలు లేవు. వాళ్ళు రాత్రులలో వినిపించిన పాటలు, రాగాలు తెలియవు. తూటా చప్పుడు తెలియదు. అలా తెలియనితనంతో చదివిన పుస్తకంలో తెలుసుకున్న విషయాలు భలే ఆసక్తికరంగా తలపిస్తాయి. అలా దాదాపు ఈ కవితలు నాకు కైపెక్కిన రాత్రిలా తోచాయి. ఈ కవితలని అర్థం చేసుకోవాలంటే అడవులని ఊహించుకోవాలి, అణచబడుతున్న జనావళి ఆర్తనాదాలని ఊహించుకోవాలి, మొత్తంగా ఒక యుద్ధపు వాతావరణాన్ని కనుగొనాలి అప్పుడే ఈ పాటలు మనసుల్లోకి కూరుకుపోతాయి.


పేరు లేని ఓ రాత్రి-


“అయినా ఇప్పుడు తీరిగ్గా నువ్వూ నేనూ చెప్పుకోవడానికి ఏముంది?


ఏదో వెలితి కమ్మాక నీకూ నాకైనా ఏం శాంతి? మనవాళ్ళు ఇంకా బానిసలే అన్నది మన గుండెల్లో నెత్తురును ఏం మిగిలిస్తుంది? పిరికెడు గడ్డ కట్టిన కన్నీళ్ళనే కదా!


ఇలాంటి రోజుల్లో దేశద్రోహులమై ఈ నేలపై ఉన్నామంటే

మన వాళ్ళ తరుపున నిలిచామనే కదా! కనీసం మనవాళ్ళ బానిసత్వం గురించి పికిలిగొంతులతోనైనా మాట్లాడుతున్నామనే కదా!...

….

ఇదీ దేశ ద్రోహమేనా?

ధర్మాన్ని నిలబెట్టే వాళ్ళు ద్రోహుల గురించి ఎందుకు ఆలోచిస్తారు? మనుషుల గురించి ఆలోచించకుండా?

 

ఈ కవితావాక్యాలు అన్నలు ఎందుకు పోరుబాటపై మళ్ళుతున్నారో తేల్చేస్తున్నాయి. 

దీనిని పొడిగిస్తూ మధ్యలో ఇలా అంటాడు - 

“రాజ్యం అధికారాన్ని కన్నాక దాన్ని మట్టుబెట్టకపోతే

అణిచివేత ఎప్పుడూ దాని అడుగున మగ్గుతూనే ఉంటుంది”

అని పోరాటం ధిక్కారం ఎందుకు ప్రకటిస్తారో మాట్లాడతాడు. 


“నగరపల్లెటూరు” అంటూ బెజవాడ గురించి వ్రాసిన కవిత ఆ ప్రాంతపు జీవన రీతిలో ఈ పాటగాడి జీవితం తీసిన రాగాలు వినిపిస్తుంది. “పేదరాశి పెద్దమ్మ శాత్రం” Narrative-Story based poem చాలా beautiful గా అనిపించింది. ఈ రాతరి జానపద కల్పనలో రాసిన కవిత లాంటి కథని, కథ లాంటి కవితని చదవడం కొత్తగా అనిపించింది. 


“పూర్వుడు” కవితలో తన పూర్వికులను వారి వేషధారణను గుర్తుకుతెచ్చుకుంటూ, ముగింపులో ఇలా అంటాడు -

“నేలపై దారుల్ని ఈ మానవులు నిర్మించుకున్నారేమో

మన పూర్వులు మన కాడికి వచ్చిపోవటానికి” అనడం ఒక కొత్త ఊహని, ప్రేమని, జనస్రవంతిలో సరైన మార్పుకోసం పాటుపడిన పూర్వీకుల ఆశని చూపిస్తుంది.


చేదుపాట కవితలో -

“....

కథల్ని మింగేసే కాలం

పొత్తాలు, తత్వాలు

లోకంలో ఒక కాకి

దాని కూత కుక్క అరుపు…” అని తన తరం నిజంగా ఎదురిస్తున్న అలలిత కళాహృదయావస్థ గురించి, వాస్తవాలను మట్టుబెట్టే మతోన్మాదులు, పాలకుల గురించి మాట్లాడడం, ఆవేదన చెందడం ఆలోచించదగినది అనిపించింది.


“పొడుపు” కవితలో అణిచివేత ఉంది, పాటగాడి కలలున్నాయి, దేనిచేత భయమో, ఏ కాషాయరంగు కుతంత్రము దేశాన్ని చీకటి మింగినట్టు అజ్ఞానంలోకి మింగుదాముకుంటుందో దాని తాలూకా కవితాసూచనంతా indirectగా ఉంది. అలాగే తాత్వికంగా అణిచేవాడిపై, అణచబడ్డవాడిపై సమానత్వం దాగుంది. 


హైదర్ బాగ్ -

“ఓ నా పూలతోటా... 

నువ్వు నా పూర్వికుల మోహంజారో నగరానివే కదా!

ఈ లోకపు ప్రేమ గీతమా 

నాలుగు వీణల మినార్ ప్రియతమా 

ఈ చీకటి రాత్రి నాతో ఉసులాడి 

ఎందుకు నన్ను మభ్య పెడతావు?

తాగుబోతుని, తిరుగుబోతుని అయినా నన్ను 

అక్కున చేర్చుకున్న నా హృదయమా 

నువ్వు ఈ దేశపు చిత్ర పటంలో 

దేశ ద్రోహుల ఇంటివి అయినందుకు గర్విస్తున్నాను.

నిజాం నవాబు చెంతన కూర్చొని 

ఈ రాత్రి మందు కొడుతున్న భాగ్యాన్ని కల్పించిన 

నా బాగ్ చెలియా…”

ఈ దేశంలో ప్రస్తుత Political atrocities అందరికీ సుపరిచితమే. మనిషిని మతంతో కుళ్ళబొడిచి చంపే ఘటనలు. అది కాషాయరంగు బుల్డోజర్ తిరిగే ఉత్తరప్రదేశ్ కావొచ్చు, ఒక బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత కావొచ్చు. రేపెప్పుడైనా మతం ముదిరి, భాగ్యలక్ష్మిదేవి గుడి పేరుతో చార్మినార్ కూల్చబడునూ వచ్చు. Specificగా చార్మినార్ ఎందుకు దేశద్రోహుల జాబితాలో చేరిందో చెప్పక్కర్లేదు. దేశంలో మతం పేరుతో అధికారం చెలాయించాలని చూస్తున్న తరుణంలో మనుషులు చెదిరిపోయి మతాలు identitiesగా మార్చబడుతున్న వ్యవస్థపై వ్యంగ్యహాస్యమిది.


అన్నలపాట - ఇది జనాలు, అన్నలపై వీళ్ళకున్న విశ్వాసాన్ని ప్రేమని పాట రూపంలో, బహుశా పాటగాడే ప్రేమగా పాడేటి పాటగా తలపించింది. మొత్తంగా ఇది గూండ్ల వెంకటనారాయణ అనే వాడి రాజకీయ కవితలు. మతంనిండిన ఇప్పటి రాజ్యంపై తిరగబడేటి పాటలు. ఇవి నిరంతర ప్రవాహాలు. ప్రేమగా గుండెలనిండా పాడుకోవాల్సినవి.

***

కాపలాదారుల పాటలు

గూండ్ల వెంకటనారాయణ

వెల: ₹100/-

పేజీలు -82

Contact: 7032553063

16, ఫిబ్రవరి 2024, శుక్రవారం

సన్ ఆఫ్ జోజప్ప - సొలోమోన్ విజయ్ కుమార్

“జోజప్పలవారా, పిల్లోడి కోసరం, వాడి కలల జీవితం కోసరం ప్యార్దిచ్చండి”

లిఖిత్ కుమార్ గోదా 



సొలోమోన్ విజయ్ కుమార్ అనే కథలరాతగాడి గురించి అతని మునికాంతపల్లి కథలు గురించి విన్నప్పుడు తెలుసుకున్నాను. ఆ కథలపొత్తం దొరక్క ఇంటర్నెట్లో అతని కథలేమైనా దొరుకుతాయేమోనని వెతికాను. స్క్రోల్ చేయగా చేయగా సారంగలో దొరికిన మొదటి కథ “లింగ”. బాబు అనే బై సెక్సువల్ కథ అది. నాకు తెలుగు కథల వస్తు వైవిధ్యం మీద అత్యంత ప్రేమని కలిగిచ్చిన కథది. LGBTQ గురించి పల్లెటూరి నేపథ్యంలో స్పృహ కలిగించే ప్రయత్నం చేసిన కథ.

అందులో బాబు అనే పాత్ర చిన్నప్పుడు అబ్బాయిలపై ఎలాంటి శారీరక శృంగార ఇష్టాన్ని కలిగి ఉండేది, puberty వచ్చాక అతని మనసు “లింగ”(ఈ నవలిక/నవలలో కూడా అదే పేరుతో పిల్లోడి దుఃఖాన్ని అతను కోరుకున్న ఓదార్పుని ఇచ్చిన పాత్ర) అనే పనిమనిషిపై మళ్ళి, జీవితంలో ప్రేమ అర్థం తెలిసే ప్రయత్నం జరిగి, తర్వాత ఆమె దురమయ్యాక పడే అవస్థ ఆ కథలోని కథనమంతా. ఇవి రెండూ చదివిన తరువాత లింగ కథనే extend చేసి నవలిక చేసాడేమోననుకున్న. But both are different shades having a similar structured trees. 

     మునికాంతపల్లి కథలు చదివాక అందులోని “దేవగన్నిక సిత్ర”, ఈ మధ్య వచ్చిన “సిలమంతుకూరి రైలుగేటు దగ్గిర కొజ్జా”- ఈ జీవితాలు చదివాక రాతరికి తెలుగు సాహిత్యంలో పెద్దగా నమోదుకానీ LGBTQ వ్రాయాలనే బలమైన కోరిక పుట్టి ఉండొచ్చు అనే భావన కలిగింది నాకు. బహుశా అందుకేనేమో నేను ఈ సొర్ణముకి తాలూకా రాతగాడ్ని అబ్బిళ్ళిచ్చి ఇష్టపడేది. 

“సన్ ఆఫ్ జోజప్ప” నవలిక ఈ జీవితవాస్తవిక రాతగాడి మీద గౌరవాన్ని కలిగింపజేసింది. Gender sensitisation, gender studies and equality, LGBTQ community లాంటి విషయాలపై అవగాహన చాలా మందికి ఉండదు. In this society, there is a lack of interpretation about LGBTQ. Third gender అంటేనే అసహ్యం వ్యక్తంజేసే మనుషులు ఇక్కడ చాలామందే ఉన్నారు. మరి రెంటికి మించి genders ఉన్నాయని తెలిస్తే? దానికి సమాధానం చాలా సినిమాలు సమాధానాలు చెప్పాయి. వాళ్ళని, వాళ్ళ మానసిక స్థితిని ఎలా అర్థం చేసుకోవాలి అనే ప్రయత్నంలో ‘గే’ల జీవితాన్ని— ఊహ తెలిసిన దగ్గర నుండి వాళ్ళ అస్థిత్వంపై చుట్టూ ఉన్న వ్యక్తుల అణచివేత ఎంత ఊహాతీతంగా ఉంటుందో చూపించాడు నవలాకారుడు. వసుధేంద్ర రాసిన మోహనస్వామి పుస్తకాన్ని గుర్తుకు తెచ్చింది ఈ పుస్తకం.

సొలోమోన్ విజయ్ కుమార్ కథలు పరిచయం ఉన్నోళ్ళకి ఇది ఒక పేద్ద కథతో సమానం. కానీ దీనికి నవలకి ఉండాల్సిన కొన్ని టెక్నిక్స్ ఉన్నాయి కాబట్టి దీన్ని నవలిక అని ఎంజాయ్ చేసాను నేను.


“ఆ సిన్న పిల్లోడిది అయోమయపు పెపంచం” అన్న opening lineతో మొదలయ్యే ఈ నవల నా జీవితంలో నాతో కలిసి చదువుకున్న కొందరు “పిల్లోల్లని” జ్ఞాపకానికి తీసుకొచ్చింది. Emphatically నాకెందుకో వాళ్ళకంటే వాళ్ళ చుట్టూరా చేరి వాళ్ళని అపహాస్యపరిచే వాళ్ళనుండే ఈ ప్రపంచంలోని దురావస్థ అర్థమవుతుంది. పెద్దోళ్ళు కోపమొచ్చినప్పుడు తిట్టే ఆడంగోడా, ఆడనాయాలా అనే పదాలు పిల్లలకు అర్థంచేసుకోలేని వయసులో స్థిరపడిపోతాయి మనసులో. అవి వివక్షకు ప్రతీక అని తెలియనితనం నుండే ఆ జెండర్స్పై అసహ్యం అనే భావన కలిగేలా చేస్తుంది ఎదిగే కొద్దీ.


చాలా దగ్గరగా చూసిన మనుషుల్ని మళ్ళీ చేతుల్లో పెట్టుకుని చదువుతున్నంత అనుభూతి. పిల్లోడు… వాడి అయోమయం, వాడు ప్రేమించిన చిత్రలేఖన కళ, వాడి చుట్టూ అర్ధం కాకుండా పెనవేసుకున్న లోకాన్ని ఆయాచితంగా వాడి కళ్ళల్లోంచే చూడాలనిపించే introduction, storytelling బావుంది. కథ వేరే వ్యక్తి, అసలు వ్యక్తి pain చూపిస్తున్నట్టే తలపించింది. రాతగాడెక్కడా చనువు తీసుకుని పాత్ర స్థితిగతులను దాటి కల్పితాలు సృష్టించలేదనే అనిపించింది.


అయితే ఇది జోజప్పని- మరణించి ఫోటోలో మాత్రమే ఉండే తన తండ్రిగా భావించి, ఎవరికి చెప్పుకోలేని కోర్కెలను జోజప్పకి చెప్పుకునే, తల్లి ఇష్టప్రకారం తండ్రికాని తండ్రి పంచని చేరి జీవితం అణచబడి, ప్రేమల్ని, ప్రేమికుల్ని వాళ్ళ స్వార్థాల వల్ల తను కోరుకునే ఓదార్పు, అసలైన ప్రేమ దొరక్క చతికిలపడే పిల్లోడి కథ మాత్రమే కాదు. అతను కేంద్రీకృతమై, అతని చుట్టూ పెనవేసుకుపోయిన ఆధునిక జీవన మార్పులు, పిల్లోడి పక్కన పాత్రలు గమనిస్తే తెలుస్తాయి. కామమనేది ఎన్ని రూపాలలో పిల్లోడికి ఎదురైందో అది ఈ పూర్తి ప్రపంచానిది. మనం దాన్ని అంతర్గతంగా అర్థంచేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని అనుకుంటాను. తన జెండర్ గురించి ఎప్పుడూ బాధ పడే పిల్లోడికి తనకి మాత్రమే కాకుండా మగవాళ్ళ కోరిక తీర్చుకోవడానికి మగపిల్లలని ఎలాంటి ఆశలు చూపిచ్చి లొంగబరుచుకుంటారో “పొండోడి పాత్ర” ద్వారా తెలిసింది. అలా వాడి కళ్ళెదుట నగ్నంగా నిలబడి సమాజం చీదరించుకునే నిజాలు, జీవితాలు, interpretations ఎన్నో ఉన్నాయి. A short and superb novella.

"People love talking, and I have never been a huge talker. I carry on an inner monologue, but the words often don't reach my lips."

~Gillian Flynn (Gone Girl)


ఈ quote పిల్లోడి స్థితిని వ్యక్తపరుస్తుంది వాడు స్వతహాగా initiate చేద్దామనుకున్న చోటల్లా. 

కానీ అది జరగదు. అలా ఎందరో ఇక్కడ. 


చివరిగా (అ) సంపూర్ణం అని రాశాడు కాబట్టి ఆ పిల్లోడి జీవితం Brokeback mountain సినిమాల ఉంటుంది అని నా వరకు ఒక ఊహ కల్పించుకుంటాను.


This raconteur has his own dexterity to shape up a social and debatable novel. 

ఈ నవలిక గురించి చాలా చెప్పొచ్చు కానీ చదివి అర్థం చేసుకోవడం మనుషుల్లోకి ఇంకేలా చేస్తుంది.

పుస్తకం హైదరాబాద్ బుక్ ఫెయిర్ లో, ఛాయ స్టాల్ 76 లో లభిస్తుంది. 

వెల: ₹100(బుక్ ఫెయిర్ ఆఫర్) అసలు ₹125

కాంటాక్ట్: 

ఛాయా మోహన్ బాబు

98480 23384

 

16.02.2024